616281181
Na złamania zmęczeniowe najbardziej narażeni są biegacze i triathloniści, ale również pozostali lekkoatleci, tenisiści i sportowcy gier zespołowych jak: piłkarze, koszykarze czy siatkarze. Jest to kontuzja zdecydowanie najczęściej dotykająca amatorów i to tych bardzo ambitnych. Rzadziej zdarza się zawodowcom lub osobom mającym większą wiedzę o treningu i funkcjonowaniu organizmu. Złamanie zmęczeniowe może być bezpośrednim sygnałem, że prowadzony trening jest nieprawidłowy, i jeśli nie zostanie zmieniony, to powtarzające się urazy mogą doprowadzić do konieczności rezygnacji z uprawiania ulubionej aktywności fizycznej.
Złamanie zmęczeniowe - przyczyny
Złamanie zmęczeniowe, w przeciwieństwie do zwykłych złamań kości, nie jest związane z nagłym urazem. Dochodzi do niego stopniowo, nawet przez kilka tygodni. Przyczyną są niewielkie, ale często powtarzające się mikrourazy kości, z nadmiernym obciążeniem więzadeł i zmęczeniem mięśni, co jest efektem długotrwałego i forsownego wysiłku. Z problemem złamań zmęczeniowych borykają się głównie biegacze, którzy mają źle ułożony trening. Wśród typowych błędów przez nich popełnianych są: zbyt częste treningi, zbyt długi czas trwania wysiłku oraz zbyt duże obciążenie. Wiąże się to ze zbyt małą uwagą poświęconą na odpoczynek i regenerację kości, stawów i więzadeł po wysiłku. Do czynników przyspieszających pojawienie się złamania zmęczeniowego należą: źle dobrane obuwie lub wkładki ortopedyczne nie absorbujące wstrząsów, bieganie po twardym podłożu, uprawianie kilku sportów obciążających układ kostno-stawowy jednocześnie (np. bieganie i tenis). Z drugiej strony obciążanie kości i stawów może wynikać nie tylko z ciężkich treningów, ale również z większej masy ciała – otyłości.
Złamanie zmęczeniowe u biegaczy
- zbyt duże obciążenia treningowe,
- nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń,
- brak rozgrzewki przed treningiem,
- zbyt krótki czas regeneracji między treningami,
- wady wpływające na nieprawidłową biomechanikę ciała,
- nieodpowiednio dobrane obuwie treningowe,
- łączenie obciążających treningów (np. biegania i tenisa),
- nadwaga, zła dieta.
Złamanie zmęczeniowe - objawy
Z czasem ból staje się bardziej dokuczliwy, nawet podczas codziennych czynności. Może być głęboki, ostry, przechodzący jakby na zewnątrz kończyny. Na kości często pojawia się wyczuwalne zgrubienie, obrzęk i zaczerwienienie lokalizujące miejsce złamania.
Złamanie zmęczeniowe - diagnostyka
Podstawą przy podejrzeniu złamania zmęczeniowego jest wywiad lekarski oraz badanie kliniczne przeprowadzone przez specjalistę. Kolejnym krokiem w diagnostyce jest wykonanie badania RTG i USG. Jeśli złamanie jest we wczesnej fazie, może być niewidoczne i badanie RTG nie będzie wykazywać zmian. W trudniejszych przypadkach (np. miednica, kręgosłup) konieczna jest dalsza diagnostyka i wykonanie badania typu rezonans magnetyczny i scyntygrafia.
Najczęściej spotykane lokalizacje złamań zmęczeniowych to:
|
Złamanie zmęczeniowe - leczenie
Leczenie złamań zmęczeniowych uzależnione jest przede wszystkim od lokalizacji oraz od przyczyny, które do urazu doprowadziły. Inaczej podejdziemy do złamania po przeciążeniu treningiem, a inaczej w przypadku skłonności do złamań zmęczeniowych wynikających ze specyficznej anatomii np. w przypadku kości piszczelowej lub zaburzeń hormonalnych prowadzących do osteoporozy. Podstawą jest leczenie nieoperacyjne polegające na usunięciu przyczyny, czyli zmniejszeniu intensywności treningu, zastosowaniu wkładek ortopedycznych, ortezy, odciążaniu przy użyciu kul łokciowych, a także wyrównaniu zaburzeń hormonalnych.
Podstawą leczenia jest rehabilitacja. Znajdź fizjoterapeutę w popularnych lokalizacjach. |
Leczenie operacyjne zaś wskazane jest w przypadku pewnych specyficznych typów złamań – niektóre złamania szyjki kości udowej, złamanie zmęczeniowe części bliższej V kości śródstopia lub w przypadku niepowodzenia leczenia nieoperacyjnego.
Leczenie złamania zmęczeniowego zależy między innymi od lokalizacji oraz przyczyny. Znajdź ortopedę z Rehasport w popularnych lokalizacjach: |
Załamanie zmęczeniowe - powrót do sportu
Wielu sportowców traktuje złamanie zmęczeniowe jako jedno z najgorszych rzeczy, które mogły się im przytrafić. Obawiają się ponownego złamania, co poważnie mogłoby wpłynąć na kontynuację kariery sportowej. Tymczasem o takim ryzyku decyduje w dużej mierze rehabilitacja i czy powrót do aktywności fizycznej przebiegał prawidłowo. Ryzyko ponownego złamania przy wyeliminowaniu przyczyn pierwotnego złamania, jest niewielkie. Powrót do pełnej aktywności sportowej możliwy jest najczęściej po około 3 miesiącach lub po radiologicznym potwierdzeniu zrostu złamania. Wykonane wówczas badania kontrolne są takie, jak przy rozpoznawaniu – RTG, czasem MRI.
Złamanie zmęczeniowe - jak zapobiegać?
- Nie należy zbyt szybko zwiększać obciążeń treningowych i wydłużać czasu treningu.
- Należy zadbać o odpowiednie przerwy między treningami, poświęcając je na regenerację.
- Należy uzupełnić trening biegowy o ćwiczenia ogólnorozwojowe i stabilizujące.
Poznaj inne możliwe urazy stopy i stawu skokowego.
Bibliografia:
- "Stress fractures: pathophysiology, clinical presentation, imaging features, and treatment options" - George R Matcuk Jr, Scott R Mahanty, Matthew R Skalski, Dakshesh B Patel, Eric A White, Christopher J Gottsegen - 2016
- OrhoInfo - "Stress Fractures of the Foot and Ankle" - Zachary Vincent Braig, MD Taylor Beahrs, MD
- National Library of Medicine - "Stress Fractures" - Todd May; Raghavendra Marappa-Ganesha
- HSS - "Stress Fractures of the Foot and Ankle" - Scott J. Ellis, MD
