Złamanie kości łódeczkowatej

Autor: RAFAŁ CZEPUŁKOWSKI
Konsultacja merytoryczna: KRZYSZTOF DROZD
Kość łódeczkowata jest jedną z ośmiu kości nadgarstka i jest największą kością szeregu bliższego. Złamanie kości łódeczkowatej jest najczęstszym złamaniem kości nadgarstka i stanowi ok. 70% wszystkich złamań w jego obrębie. Do urazu dochodzi najczęściej podczas upadku na zgięty grzbietowo nadgarstek, tzw. podparcie.

Gdzie znajduje się kość łódeczkowata?

Nadgarstek tworzą dwie kości przedramienia (promieniowa i łokciowa) oraz osiem małych kości, które ułożone są w dwóch rzędach. Kość łódeczkowata jest największą kością bliższego rzędu kości nadgarstka, umiejscowioną po promieniowej stronie. Jej nazwa nawiązuje do łódkowatego kształtu kości. Kość łódeczkowata w ponad 80% jest pokryta chrząstką stawową.

Za co odpowiada kość łódeczkowata?

Kość łódeczkowata, wraz z innymi kośćmi nadgarstka, zapewnia strukturę kostną dłoni i nadgarstka. Jest ważna dla funkcjonalności stawu. Bierze udział w ruchu nadgarstka wraz z kością księżycowatą i powierzchniami dalszymi kości promieniowej i łokciowej. Kość łódeczkowata jest szczególnie ważna, ponieważ łączy ze sobą dwa rzędy kości nadgarstka, pomagając ustabilizować nadgarstek.
Kość łódeczkowata

Przyczyny złamania kości łódeczkowatej

Spośród wszystkich kości nadgarstka, najczęściej złamaniu ulega kość łódeczkowata. Uraz ten najczęściej zdarza się u mężczyzn pomiędzy 20-40 rokiem życia, rzadziej u dzieci. Złamanie kości łódeczkowatej powstaje najczęściej w wyniku upadku na wyprostowaną i odwiedzioną w kierunku dołokciowym rękę. Tego typu złamanie powstaje zazwyczaj przy uprawianiu dyscyplin sportowych jak: piłka nożna, piłka ręczna, kolarstwo, jazda na nartach lub sporty walki.

Objawy złamania kości łódeczkowatej

  • Podczas wywiadu lekarskiego pacjent zwykle zgłasza upadek na wyprostowaną kończynę górną przy ustawieniu nadgarstka w przeproście.
  • Pierwszymi objawami złamania kości łódeczkowatej są dolegliwości bólowe w nadgarstku po stronie grzbietowej.
  • Bólowi towarzyszy obrzęk zlokalizowany po promieniowej stronie nadgarstka oraz ograniczenie ruchomości w stawie.
  • Diagnoza często oparta jest na stwierdzeniu charakterystycznych objawów, takich jak ból w tabakierce anatomicznej oraz ból przy przyparciu I i II palca.
  • Konieczne jest wykonanie dokładnych zdjęć RTG w różnych projekcjach, a następnie precyzyjna ich ocena. Pomimo częstego występowania tego urazu, diagnostyka jest dość trudna.
  • Czasami pomocne jest badanie rezonansu magnetycznego, dzięki któremu możliwa jest dokładna ocena złamania i żywotność odłamów kostnych.

Jak często występują złamania kości łódeczkowatej?

Złamanie kości łódeczkowatej jest najczęstszym złamaniem kości nadgarstka i stanowi ok. 70% wszystkich złamań w jego obrębie, jest to ok. 15% wszystkich złamań kości.

Co powoduje złamania kości łódeczkowatej?

Każde uderzenie nadgarstkiem może spowodować złamania kości łódeczkowatej, a do najczęstszych przyczyn należą:

  • upadki,
  • kontuzje,
  • wypadki samochodowe.

W jakich sportach najczęściej dochodzi do tego typu złamań kości łódeczkowatej?

  • jazda na nartach,
  • jazda na rowerze,
  • piłka nożna,
  • piłka ręczna,
  • sporty walki.

Jak długo zrasta się kość łódeczkowata?

Średni czas zrośnięcia się kości łódeczkowatej po złamaniu wynosi 12 tygodni. Wszystko zależy jeszcze od zastosowanego leczenia i ewentualnej konieczności przeszczepu kości nadgarstka.

Leczenie złamań kości łódeczkowatej

Złamanie kości łódeczkowatej bez przemieszczenia leczone jest zachowawczo w unieruchomieniu gipsowym przez okres 6-12 tygodni. U sportowców wyczynowych złamania stabilne mogą być leczone operacyjnie. Po założeniu opatrunku gipsowego możliwy jest powrót do aktywności już po 2 tygodniach od uszkodzenia, ale nadal wymaga stosowania ortezy usztywniającej, dopóki zrost nie zostanie potwierdzony na zdjęciu RTG. W przypadku niestabilnych złamań z przemieszczeniem konieczne jest nastawienie i wewnętrzne zespolenie operacyjnie. Leczenie takich przypadków w sposób zachowawczy niesie ryzyko nieprawidłowego zrostu.

Sposób leczenia złamań kości łódeczkowatej zależy od ich rodzaju. Znajdź ortopedę z Rehasport w popularnych lokalizacjach:

Złamanie kości łódeczkowatej

Operacyjne leczenie złamań kości łódeczkowatej

Operacyjne leczenie złamań kości łódeczkowatej wskazane jest w przypadku:

  • złamania z przemieszczeniem powyżej 1 mm;
  • złamań wieloodłamowych;
  • złamania bieguna bliższego;
  • opóźnienie rozpoznania i leczenia;
  • przemieszczenia kątowego odłamów.

Rehabilitacja po złamaniu kości łódeczkowatej

Rehabilitacja po urazie, jakim jest złamanie kości łódeczkowatej, trwa od kilku tygodni do pół roku. Leczenie polega na stopniowym przywracaniu czucia głębokiego i koordynacji nerwowo-mięśniowej. W tym czasie nie należy przeciążać ręki, np. nosząc zakupy.

Pełny zrost odłamów umożliwia pełny powrót do sportu po złamaniu kości łódeczkowatej. Znajdź fizjoterapeutę z Rehasport w popularnych lokalizacjach:

Rokowanie

Pomimo prawidłowej diagnozy i wczesnego leczenia uraz ten wiąże się ze sporym odsetkiem powikłań. Większość złamań bieguna dalszego goi się po unieruchomieniu w opatrunku gipsowym, Nieprzemieszczone złamanie talii lub przemieszczenie do 1 mm, uważane są za stabilne i mogą być leczone zachowawczo. Złamania okolicy bieguna bliższego kości niosą ryzyko trwałego braku zrost (staw rzekomy) przekraczające 50 %. Uprawianie aktywności fizycznej po zespoleniu złamania niestabilnego jest możliwe, ale zależy od jakości zespolenia w czasie zabiegu. Pełny powrót do sportu może nastąpić, gdy badanie RTG lub MRI wykaże pełny zrost odłamów. Po wygojeniu złamania kości łódeczkowatej zwykle niezbędna jest intensywna rehabilitacja, która umożliwia odzyskanie zakresu ruchu nadgarstka.

Czy złamanie kości łódeczkowatej może się samo zagoić?

Nigdy nie powinniśmy ignorować takich objawów jak: ból, obrzęk i tkliwość. Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydają się one niezbyt poważne, powinniśmy skontaktować się z lekarzem. Nieleczone złamanie kości łódeczkowatej może spowodować poważniejsze komplikacje:

  • ACS - stan, który występuje, gdy wzrasta ciśnienie w danej grupie mięśni,
  • martwica kości,
  • zapalenia stawów dłoni i nadgarstka.

Czy można zmniejszyć ryzyko złamania kości łódeczkowatej?

  • Stosuj odpowiedni sprzęt ochronny w trakcie wykonywania aktywności sportowych.
  • Zawsze zapinaj pasy w samochodzie.
  • Zadbaj o czystość i porządek w domu i pracy, bałagan mógłby spowodować potknięcie i upadek.
  • Przestrzegaj diety aby zachować zdrowie kości.

Powiązane artykuły:

Poznaj inne możliwe urazy ręki i nadgarstka.

Bibliografia:

 

Autor
RAFAŁ CZEPUŁKOWSKI
RAFAŁ CZEPUŁKOWSKI

Specjalista do spraw content marketingu, dziennikarz sportowy i medyczny. Redaktor naczelny magazynu „Poradnik Zdrowie i Sport”, członek Dziennikarskiego Klubu Promocji Zdrowia, współtwórca wielu artykułów medycznych z zakresu ortopedii i urazowości w sporcie.

Czytaj więcej
Konsultacja merytoryczna
KRZYSZTOF DROZD
KRZYSZTOF DROZD

Lekarz w klinice Rehasport, specjalizuje się w ortopedii i traumatologii narządu ruchu z ukierunkowaniem na kończynę górną oraz alloplastykę stawu biodrowego, kolanowego i ramiennego. Ortopeda na Oddziale Urazowo-Ortopedycznym Szpitala w Gdańsku. 

Czytaj więcej