Choroba De Quervaina

Co to jest Choroba De Quervaina?

Choroba De Quervaina to schorzenie, które dotyka ścięgien w okolicy tabakierki anatomicznej. Jest to forma stanu zapalnego ścięgien biegnących wzdłuż nadgarstka po stronie kciuka i przyczepiających się do podstawy kciuka. Zapalenie dotyczy mięśnia odwodziciela długiego kciuka i mięśnia prostownika krótkiego kciuka. Są to dwa główne ścięgna, które pomagają w oddalaniu kciuka od palca wskazującego oraz w prostowaniu się kciuka. Ścięgna te są składowymi mięśni przedramienia, ograniczają tzw. tabakierkę anatomiczną. Potocznie dolegliwość ta znana jest pod nazwą „chorobą młodych matek”, które często dźwigają nowonarodzone maleństwo.

Stan zapalny pochewek ścięgien może powodować ból i tkliwość wzdłuż nadgarstka po stronie kciuka. Jest szczególnie odczuwalny podczas: poruszania kciukiem, składania dłoni w pięść, chwytania czegoś, obracania nadgarstka lub podnoszenia czegoś z rękami przed sobą i kciukami skierowanymi do góry. Schorzenie to zostało nazwane na cześć szwajcarskiego chirurga, Fritza de Quervaina, który jako pierwszy je opisał w 1895 roku.

Choroba De Quervaina - przyczyny

Choroba de Quervaina najczęściej występuje u osób w wieku 40-50 lat. Znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Za przyczynę przyjmuje się przewlekłe urazy i przeciążenia ścięgien związane z wykonywaniem niektórych powtarzających się czynności. W wyniku kumulujących się mikrourazów dochodzi do stanu zapalnego pochewek ścięgien pierwszego przedziału i w efekcie wystąpienia dolegliwości bólowych. Przyczyną upośledzenia poślizgu ścięgien niekiedy mogą być zmiany kostne dalszej nasady kości promieniowej.Choroba de Quervaina występuje u młodych matek, a związane jest to z częstym powtarzaniem się ruchów podnoszenia dzieci.

Główną przyczyną powstania choroby de Quervaina jest sumowanie się przeciążeń i mikrourazów ścięgien mięśni kciuka. Na zapalenie pochewki ścięgna mogą być bardziej podatne osoby cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów.

Choroba De Quervaina - objawy

• głównym objawem choroby De Quervaina jest ból podstawy kciuka i nadgarstka po tej samej stronie,
• bóle w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej występujące przy ruchach kciuka lub silnym chwycie,
• subiektywne wrażenie osłabienia mięśni, sprawności i ruchomości ręki,
• bolesne przeskakiwanie ścięgien oraz bolesność uciskowa tej okolicy,
• ścięgna są napięte, pochewka znacznie pogrubiała,
• może pojawić się obrzęk nadgarstka po stronie kciuka, któremu czasem towarzyszy torbiel wypełniona płynem.

Choroba De Quervaina - diagnoza

Podstawę rozpoznania choroba De Quervaina stanowi wywiad oraz badanie pacjenta. Podczas badania ocenia się okolicę bólową, obrzęk, zakres ruchomości kciuka oraz wykonuje się dedykowane testy ortopedyczne. Jednym z testów wskazujących na obecność choroby De Quervaina jest test Finkelsteina, który polega na zaciśnięciu kciuk w pięści i zgięciu nadgarstka w kierunku małego palca. Zgłoszenie przez Pacjenta nasilenie bólu podczas ruchu odchylenia łokciowego nadgarstka potwierdza rozpoznanie.

Testy ortopedyczne prowokują dolegliwości bólowe poprzez wykonanie czynności, które drażnią zapaloną okolice. Zazwyczaj zdjęcia rentgenowskie nie są pomocne w potwierdzeniu diagnozy, jednak mogą wykluczyć inne patologie, takie jak: zmiany zwyrodnieniowe stawu nadgarstkowo-śródręcznego lub złamania kości. Ze względu na powierzchowne położenie i charakter miękkotkankowy zmienionych struktur, pomocnym badaniem dodatkowym jest ocena USG.

Leczenie choroby De Quervaina

Leczenie choroby De Quervaina rozpoczynamy od postępowania nieoperacyjnego, które polega na odciążeniu chorej ręki, usztywnieniu kończyny w ortezie oraz, jeżeli to konieczne, na podaniu miejscowo kortykosteroidów (tzw. blokady). Usztywnienie zwykle prowadzimy w ortezie nadgarstkowej, która obejmuje i usztywnia kciuk z zachowaniem wolnego stawu międzypaliczkowego oraz palców II- V.

• usztywnienie nadgarstka
• podanie niesteroidowych laków przeciwzapalnych doustnie
• iniekcja sterydowa
• modyfikacja aktywności

Choroby De Quervaina – leczenie operacyjne

Choroba De Quervaina może ustąpić samoistnie i bez interwencji chirurgicznej. W zaawansowanych i opornych na leczenie zachowawcze zmianach, konieczna staje się operacja, Odbywa się ona w systemie jednodniowym. Zasadniczą czynność w trakcie operacji jest przecięcie troczka oraz uwolnieniu zmienionych zapalnie pochewek ścięgnistych. W tej okolicy przebiega gałązka czuciowa nerwu promieniowego, na którą operator musi uważać. Leczenie może obejmować znieczulenie miejscowe, regionalne lub ogólne. Powikłania po leczeniu operacyjnym choroby De Quervaina zdarzają się niezwykle rzadko.

Choroby De Quervaina – ćwiczenia

Pięć podstawowych ćwiczeń na Chorobę De Quervaina do wykorzystania w domu przygotował fizjoterapeuta Rehasport – mgr Mateusz Szymański. 

Ćwiczenie 1. Rozciąganie kciuka

Ułóż rękę z palcami wyciągniętymi na stole, następnie zginając kciuk i palec 5 zetknij je paliczkami ze sobą. Możesz poczuć rozciąganie przy podstawie kciuka. Utrzymaj tę pozycję przez 15-30 sek., powtarzając to 10 razy.

Ćwiczenie 2. Rozciąganie kciuka

Podeprzyj przedramię i paliczek dalszy 5 palca o np. stół. Złap za górną powierzchnię paliczka dalszego kciuka, ruch podczas ćwiczenia: zgięcie kciuka w kierunku prostopadłym do podłoża. Przytrzymaj tę pozycję przez 15-30 sek., powtarzając to 15 razy.

Ćwiczenie 3. Zgięcie grzbietowe ręki

Podeprzyj przedramię na stole, trzymając hantelek nachwytem. Pozycja wyjściowa maksymalne zgięcie dłoniowe - jak na zdjęciu pierwszym, następnie dążysz do maksymalnego zgięcia grzbietowego, utrzymując maksymalnie osiągniętą pozycję 5 sek., powtarzając to 15 razy.

Ćwiczenie 4. Młotkowe zgięcie i wyprost

Chwyć hantelek jak młotek za jeden koniec, przedramię podpierasz o stół, a następnie unosząc hantelek do góry, odrywasz dłoń od podłoża. W pozycji górnej utrzymujesz dłoń przez 15-30 sek., powtarzając to 15 razy.

Ćwiczenie 5. Zgięcie grzbietowe z oporem taśmy.

Złap taśmę nachwytem, a drugi koniec przytrzymaj stopą. Przedramię oprzyj o kolano, a następnie płynnym ruchem skieruj dłoń ku górze, przytrzymaj tę pozycję przez 15-30 sek., powtarzając to 15 razy.

Choroba de Quervaina - profilaktyka

Jeśli zauważasz u siebie powyższe objawy, które mogą sugerować zespół De Quervaina, wskazana jest odpowiednia ocena ortopedyczna oraz dalsze leczenie pod kontrolą lekarza i fizjoterapeuty.

Powiązane artykuły:

Poznaj inne możliwe urazy ręki i nadgarstka.

Bibliografia:

• National Library of Medicine - De Quervain Tenosynovitis - Ellen Satteson; Shruti C. Tannan.
• Ortho Bullets - De Quervain's Tenosynovitis - Evan Watts MD
• Treatment of de Quervain's disease - Arnold-Peter C. Weiss MD, Edward Akelman MD, Mehra Tabatabai MD - The Journal of Hand Surgery Volume 19, Issue 4, July 1994, Pages 595-598
• OrthoInfo - De Quervain's Tenosynovitis - Tyler Steven Pidgeon, MD, FAAOS