Ból nadgarstka – przyczyny i leczenie bólu nadgarstka

Ból nadgarstka a choroba De Quevarina

Choroba De Quevarina to inaczej zaciskające zapalenie pochewek ścięgien prostowników pierwszego przedziału grzbietowego ręki. Za przyczynę schorzenia przyjmuje się przewlekłe urazy i przeciążenia ścięgien, czasem nawet nieodczuwalne, związane z wykonywaniem niektórych powtarzających się czynności życiowych. Długotrwałe drażnienie pochewki ścięgien powoduje stan zapalny. Ostatecznie dochodzi do obrzęku i ucisku ścięgien nadgarstka, wywołując ból nadgarstka. Choroba de Quervaina dotyka najczęściej osób, których zawód związany jest z wykonywaniem dużej częstotliwości ruchów z mocnym uchwytem, jak np. malarze, murarze i muzycy.

Objawy choroby De Quevarina

• bóle w okolicy kości promieniowej przy silnym chwycie,
• osłabienie sprawności i ruchomości ręki,
• bolesne przeskakiwanie ścięgien,
• pogrubiała pochewka z obrzękiem.

Podstawę rozpoznania stanowi badanie palpacyjne, podczas którego lekarz ortopeda może wykonać test Finkelsteina, potwierdzający obecność choroby De Quevarina. Czasami wykonywane jest zdjęcie RTG, które ma wykluczyć inne patologie. Badaniem dużo skuteczniejszym w diagnostyce choroby jest USG. Leczenie choroby De Quervaina ma charakter zachowawczy i polega na rehabilitacji oraz podaniu sterydu w miejscu bólu. Pomocne w leczeniu może być usztywnienie kciuka stabilizatorem. W przypadku braku wyraźnej poprawy w leczeniu, konieczny staje się zabieg chirurgiczny, który polega na przecięciu troczka i częściowym wycięciu pochewek ścięgnistych z usunięciem pozapalnych zrostów.

Zespół cieśni nadgarstka (ZCN) w bólu nadgarstka

Ból nadgarstka wywołany długotrwałym uciskiem nerwu pośrodkowego, pod wpływem regularnych przeciążeń ręki dominującej wykonywaniem powtarzających się czynności, diagnozowany jest jako zespół cieśni nadgarstka. Choroba ta może wystąpić u osób w każdym wieku, choć najczęściej dotyczy kobiet po pięćdziesiątym roku życia. Wspomniany nerw pośrodkowy, wraz ze ścięgnami mięśni zginaczy palców, przebiega w kanale nadgarstka, który z trzech stron ograniczony jest przez kości i więzadło poprzeczne nadgarstka. To ciasne ułożone w momencie zmian zapalnych i obrzęku, powoduje pogrubienie więzadła poprzecznego, które uciska nerw pośrodkowy. Zespołu cieśni nadgarstka może również mieć charakter choroby zawodowej np. praca na budowie lub pisanie na klawiaturze komputera, a także być wywołany przez reumatoidalne zapalenie stawów. Stąd różne przyczyny bólu nadgarstka.

Objawy zespołu cieśni nadgarstka

• mrowienie w kciuka i palców: wskazującego, środkowego oraz połowy palca serdecznego,
• ból nadgarstka,
• drętwienie i bóle palców, ból promieniuje nawet do przedramienia,
• osłabienie chwytu, niemożność zaciśnięcia dłoni w pięść,
• zaniki mięśniowe w obrębie kłębu kciuka,
• pogłębianie się zmian degeneracyjnych nerwu pośrodkowego.

Podstawą rozpoznania jest wywiad lekarski, a także badanie kliniczne, w którym lekarz ortopeda wykonuje specjalistyczne testy: Tinela i Phalena. W badaniach dodatkowych, potwierdzających zespół cieśni nadgarstka, stosuje się badanie przewodnictwa nerwowego i badanie USG. W szczególnych przypadkach tzw. zespołu Double Crush Syndrome, przy uszkodzeniu nerwu na dwóch poziomach (nadgarstka i kręgosłupa szyjnego) diagnostykę rozszerza się o kręgosłup szyjny, czyli o badanie RTG i MRI.

Na wczesnym etapie zespołu cieśni nadgarstka, leczenie polega na zastosowaniu szyny i podaniu do kanału nadgarstka środka sterydowego o działaniu przeciwzapalnym. W procesie leczenia można skorzystać z fizjoterapii, która również przynosi okresowo poprawę. W większości przypadków najskuteczniejszą formą leczenia jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, polegającego na zwiększeniu objętości kanału nadgarstka. Zabieg odbarczenia nerwu pośrodkowego wykonany jest w znieczuleniu miejscowym i jest zabiegiem bardzo skutecznym i bezpiecznym. Po zabiegu na zespół cieśni nadgarstka należy oszczędzać rękę i nie nosić nią ciężkich przedmiotów. Następnie rozpocząć rehabilitację, której celem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprawa funkcji ręki.

Ból nadgarstka po złamaniu kości łódeczkowatej

Kość łódeczkowata, która jest jedną z ośmiu kości nadgarstka, ulega najczęstszym urazom, co stanowi ok. 80% wszystkich złamań w obrębie nadgarstka. Najczęściej do tego urazu dochodzi przy upadku na wyprostowaną kończynę górną przy zgiętym grzbietowo nadgarstku. Diagnostyka tego urazu jest dość trudna. Oparta jest na badaniu fizykalnym celem stwierdzenia charakterystycznych objawów, takich jak ból nadgarstka w tabakierce anatomicznej oraz ból przy przyparciu I i II palca. Pomocne w rozpoznaniu jest również wykonanie zdjęć RTG lub badanie rezonansem magnetycznym.

Objawy złamania kości łódeczkowatej

• silny ból po stronie grzbietowej nadgarstka,
• obrzęk promieniowej strony nadgarstka,
• tkliwość dotykowa,
• nadgarstek ma ograniczenie ruchomości w stawie.

Złamanie kości łódeczkowatej bez przemieszczenia nie wymaga operacji, leczone jest zachowawczo. Nadgarstek utrzymywany jest w unieruchomieniu gipsowym przez okres 6-12 tygodni. Po 2 tygodniach od uszkodzenia możliwy jest powrót do aktywności, ale nadal wymagane jest stosowanie ortezy usztywniającej, dopóki zdjęcie RTG nie potwierdzi zrostu kości. W przypadku złamań z przemieszczeniem konieczne jest nastawienie i wewnętrzne zespolenie operacyjnie.

Uprawianie aktywności fizycznej po zespoleniu złamania niestabilnego jest możliwe, ale zależy od jakości zespolenia w czasie zabiegu. Pełny powrót do sportu może nastąpić, jeśli badanie RTG wykaże pełny zrost odłamów. Po wygojeniu złamania kości łódeczkowatej zwykle niezbędna jest intensywna rehabilitacja, która umożliwia odzyskanie zakresu ruchu nadgarstka. Rehabilitacja po złamaniu kości łódeczkowatej trwa od kilku tygodni do pół roku. Polega ona na stopniowym przywracaniu czucia głębokiego i koordynacji nerwowo-mięśniowej. W tym okresie należy uważać, aby nie przeciążać ręki np. cięższymi pracami domowymi.

Ból nadgarstka a Ganglion

Codzienna praca fizyczna, wielogodzinne uderzenia w klawiaturę, lub uprawianie sportów jak np. tenis, mogą doprowadzić do przeciążeń i stanu zapalnego w nadgarstku. W wyniku tego może powstać galaretowata torbiel zwana jako ganglion. Powstaje one w wyniku nadprodukcji płynu stawowego wewnątrz stawu lub w pochewce otaczającej ścięgna, co powoduje wzrost ciśnienia, rozciąganie torebki, a w efekcie guzka widocznego pod skórą w okolicy stawu. Ganglion może powstać teoretycznie wszędzie, zwłaszcza w okolicy stawu narażonego na wielokrotne urazy lub przeciążenia. Najczęściej lokalizuje się na grzbietowej powierzchni nadgarstka. Może on powodować ból, a także imitować inne dolegliwości jak np. zespół kanału nadgarstka lub torbiel Bakera.

Ganglion - objawy

• twarda narośl wyraźnie wystająca ponad powierzchnię skóry,
• czasem ganglion może być mały, wyczuwalny tylko palpacyjnie,
• może być zarówno bezbolesny, jak i powodować dyskomfort i ból,
• jest częściowo przesuwalny wobec podłoża,
• nadgarstek z widocznym ganglionem często stanowi problem natury estetycznej.

W celu postawienia jednoznacznej diagnozy wykonuje się badania obrazowe RTG oraz USG. Umożliwiają one identyfikację zawartości torbieli oraz wykrycie patologii nadgarstka. Guzki zawierające treść litą mogą być zmianą nowotworową, dlatego ważna jest konsultacja każdego guzka z lekarzem. Leczenie ganglionu w początkowej fazie choroby opiera się na odciążaniu i ograniczaniu ruchu w stawie. Można strać się zredukować stan zapalny poprzez masowanie, znane jako „rozbijanie” ganglionu. W bardziej zaawansowanym stadium, można rozważyć bardziej inwazyjne metody jak punkcja (nakłucie) ganglionu z aspiracją jego treści oraz podaniem leku sterydowego pod kontrolą USG. W przypadku wyraźnego braku poprawy w leczeniu, należy rozważyć zabieg polegający na wycięciu torbieli, jaki lekarz wykonuje techniką artroskopową lub otwartą. Do leczenia operacyjnego warto dołożyć wsparcie fizjoterapeuty.

Ból nadgarstka w chorobie stawów

Zapalenie stawów to choroba przewlekła, w której dochodzi do deformacji i ograniczenia ruchomości, a charakterystycznymi objawami są: ból, obrzęk i sztywność stawu. Może być on wtórny do urazu, przeciążenia lub występować w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów. Każdy staw może ulec obrzękowi, jednak najczęstszą lokalizacją jest nadgarstek, a także drobne stawy dłoni. To, co powinno nas zaniepokoić, to symetria zajętych stawów, czyli np. gdy obrzękowi ulegną oba nadgarstki. Może to świadczyć o chorobie zapalnej stawów, a nie urazie lub przeciążeniu.

Objawy bólu nadgarstka w chorobie stawów

• podstawowym objawem jest obrzęk stawu,
• symetryczność zajętych stawów (oba nadgarstki),
• dolegliwości bólowe na ogół występują w nocy i rano,
• poranna sztywność stawów.

Podstawą diagnostyki jest wywiad z pacjentem, a także badanie fizykalne, ponieważ zmiany często są ewidentne. W niektórych przypadkach należy dodatkowo wykonać badania laboratoryjne i radiologiczne. W przypadku podejrzenia zapalenia stawów, zleca się badania krwi: morfologię, parametry zapalne (OB i CRP), czynnik reumatoidalny (RF), przeciwciała antyCCP. W reumatologii duży nacisk kładzie się na genetykę, dlatego jeżeli pacjent ma podejrzenie zapalenia stawów, to zawsze pytany jest przez lekarza o występowanie chorób stawów w rodzinie. Istnieje również zapalenie stawów poinfekcyjne, które może być wywołane przez bakterie, wirusy czy inne patogeny. Jest to tzw. odczynowe zapalenie stawów.

Skręcenie nadgarstka

Skręcony nadgarstek jest bardzo częstym urazem, szczególnie wśród ludzi młodych uprawiających sporty ekstremalne. Kolejną grupą osób narażoną na skręcenie nadgarstka są osoby starsze, którym uraz ten najczęściej przydarza się podczas upadków na śliskiej nawierzchni. Przyczyny dolegliwości są jednoznaczne, ból nadgarstka może być spowodowany naciągnięciem lub zerwaniem wiązadeł, szczególnie łódeczkowato-księżycowatego i księżycowato-trójgraniastego. Skręcenie nadgarstka wymaga szybkiego postępowania, które obejmuje schłodzenie nadgarstka oraz unieruchomienie go bandażem lub stabilizatorem.

Uszkodzenie wiązadła łódeczkowato-księżycowatego najczęściej pojawia się w wyniku urazu po upadku na dłoń z wyprostowanym oraz odchylonym łokciowo nadgarstkiem. W następstwie pojawia się obrzęk i ból wzdłuż grzbietu nadgarstka. W diagnostyce najważniejsze są badania kliniczne (wykonywanie testu Watsona) oraz USG i MRI. W przypadku zerwania tego więzadła widoczne jest poszerzenie radiologicznej szczeliny pomiędzy kośćmi i odczuwalna jest niestabilność grzbietowa. Leczenie operacyjne polega na zszyciu lub rekonstrukcji więzadła SL.

Uszkodzenie wiązadła księżycowato-trójgraniastego najczęściej pojawia się w wyniku urazu po upadku na wyprostowaną dłoń z wyprostowanym i odchylonym w kierunku promieniowym nadgarstkiem. Wśród objawów występuje ból po stronie łokciowej w nadgarstku oraz osłabienie kończyny. Rozpoznanie w większości przypadków opiera się o badania kliniczne. Przy braku całkowitego zerwania więzadła, podejmuje się leczenie zachowawcze, wykonując unieruchomienie nadgarstka. Zabieg chirurgiczny wykonuje się w przypadku braku efektów leczenia zachowawczego. Powrót do sportu możliwy jest po kilku miesiącach od zabiegu.

Powiązane artykuły:

Poznaj inne możliwe urazy ręki i nadgarstka.

Bibliografia:

• Healthline - "Possible Causes of Wrist Pain and Treatment Tips" - Medically reviewed by Angela M. Bell, MD, FACP — By Natalie Phillips — Updated on January 31, 2022
• Verywell Health - Wrist Pain Causes - Possible reasons why your wrist hurts and what to do about it - By Jonathan Cluett, MD Updated on October 12, 2022 - Medically reviewed by David Kesselman, DC
• Medical News Today - Why does my wrist hurt? - Medically reviewed by Stacy Sampson, D.O. — By MaryAnn De Pietro, CRT — Updated on November 22, 2021
• Sports-Health - Symptoms of Wrist Sprain - Duretti Fufa, MD - 2019