W przypadku leczenia zachowawczego pacjentów cierpiących na chondromalację rzepki, ważnym elementem usprawniania dysfunkcji jest skupienie się na:
- redukcji dolegliwości bólowych
- uzyskanie najlepszej ruchomości w stawach
- poprawie elastyczności mięśni
- poprawie równowagi mięśniowej oddziałującej na prawidłową pracę stawów kończyn dolnych oraz miednicy.
Zakres stosowanych metod w przypadku zachowawczego leczenia pacjentów cierpiących na objawy chondromalacji rzepki zależny jest od stadium zaawansowania choroby. Leczenie operacyjne zalecane jest zazwyczaj w przypadku zaawansowanych zmian, jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów.
Techniki stosowane w przypadku leczenia zachowawczego.
Mobilizacja rzepki - technika zwiększająca jej ruchomość
Zanim przystąpimy do mobilizacji rzepki ważne jest by przyjąć wygodną pozycję w siadzie prostym z podparciem pleców dla ustabilizowania miednicy. Kładziemy całą dłoń na rzepce dokładnie starając się wyczuć jej kształt. Podstawa dłoni powinna się znajdować nad podstawą rzepki (czyli częścią bliższą nam). W trakcie mobilizacji mięsień czworogłowy uda powinien być rozluźniony. Zaczynamy od płynnego przesuwania rzepki do dołu, do strony zewnętrznej oraz wewnętrznej w celu zbadania w którym kierunku wyczuwamy większy opór tkanki. Ruch ten nie powinien sprawiać nam bólu. Należy starać się wykonywać ruch powoli, w możliwie jak największym zakresie.
Wykonując ruch w kierunku odczuwalnego oporu przytrzymujemy 3-5 sekund na końcu zakresu, po czym powtarzamy ok 20 razy.
Poprawa elastyczności mięśni
Rozciąganie mięśnia czworogłowego uda w leżeniu na brzuchu na leżance/łóżku. W pozycji leżącej z jedną nogą opartą na podłożu w lekkim ugięciu, przy pomocy paska wykonujemy przyciągnięcie pięty w kierunku pośladka. Prowadzimy ruch do momentu pierwszego odczucia rozciągania.
Przytrzymujemy pozycję 30 sekund powtarzamy 4 razy na każdą stronę.
Rozciąganie mięśnia czworogłowego uda w leżeniu na boku
W pozycji leżącej na boku, uginamy kończynę dolną opartą na podłożu w celu lepszej stabilizacji miednicy, po czym dłonią wykonujemy przyciągnięcie pięty do pośladka kończyny dolnej do momentu pierwszego odczucia rozciągania. Staramy się kierować kolano do tyłu, by utrzymać je w przedłużeniu linii tułów - miednica.
Przytrzymujemy pozycję 30 sekund powtarzamy 4 razy na każdą stronę.
Rozciąganie pasma biodrowo-piszczelowego w leżeniu na boku
Wykonując pozycję opisaną wyżej, stosujemy modyfikację ćwiczenia, w której kierujemy kolano do dołu. Pozycja nie powinna sprawiać pacjentowi bólu. Ruch prowadzimy do pierwszego odczucia rozciągania (zdjęcie powyżej).
Przytrzymujemy pozycję 30 sekund powtarzamy 4 razy na każdą stronę.
Rozciąganie pasma biodrowo-piszczelowego w pozycji siedzącej
W pozycji siedzącej zginamy kolano nogi którą planujemy rozciągać i przekładamy stopę na stronę zewnętrzną kolana nogi wyprostowanej, tułów rotujemy w kierunku nogi rozciąganej. Łokciem przeciwnej ręki wykonujemy ruch przywiedzenia kończyny rozciąganej do momentu pierwszego odczucia ciągnięcia.
Przytrzymujemy pozycję 30 sekund powtarzamy 4 razy na każdą stronę.
Uelastycznianie pasma biodrowo-piszczelowego poprzez zastosowanie rolowania
W pozycji podporu bokiem opieramy zewnętrzną część uda na rolerze (bądź na butelce pełnej wody) i wykonujemy powolne przemasowanie obszaru zaczynając poniżej pośladków w kierunku kolana kończąc tuż nad nim.
Wykonujemy od 30 - 60 sekund, 1-2 razy na każdą stronę.
Wzmacnianie mięśni poprawiających stabilność miednicy oraz kończyn dolnych
W pozycji leżącej, uginamy kończyny dolne. Wykonujemy napięcie mięśni pośladkowych po czym unosimy miednicę do góry. Unikamy wykonywania przeprostu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, bądź wypychania klatki piersiowej. Ruch ma głównie zachodzić w stawach biodrowych.
Wykonujemy 20 powtórzeń w 3 seriach.
W pozycji leżącej na boku, uginamy nogi w stawach kolanowych, kończyny dolne staramy się trzymać wyprostowane w stawach biodrowych, stopy złączone. Wykonujemy ruch uniesienia kolana nogi górnej w kierunku sufitu bez odrywania się stóp od siebie. Zwracamy uwagę by ruch uniesienia kolana nie prowokował rotacji w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Wykonujemy 20 razy w 3 seriach.
W pozycji stojącej na schodku, stepie bądź grubszej książce, wykonujemy uniesienie miednicy po stronie przeciwnej do nogi obciążanej, po czym wracamy do pozycji początkowej. Pilnujemy by nie obniżać stopy poniżej poziom stopy nogi obciążanej.
Wykonujemy 20 razy w 3 seriach.
W pozycji stojącej jednonóż staramy się utrzymać równowagę z zachowaniem poziomu w obrębie miednicy. Utrudnieniem tego ćwiczenia może być propozycja utrzymania pozycji z jednoczesnym odbijaniem piłki od podłoża.
Prawidłowa praca stabilizacyjna w obrębie miednicy i kończyn dolnych
(zdjęcia powyżej)
- Pozycja prawidłowa ciała – kończyna dolna utrzymana w osi, miednica ustawiona w poziomie.
- Pozycja nieprawidłowa ciała – kończyna dolna ustawiona w pozycji koślawej z miednicą opadającą po stronie przeciwnej (co świadczy o niewydolności mięśni pośladkowych).
- Prawidłowa pozycja stopy – stopa ustawiona w osi z pełnym kontaktem wszystkich palców
- Stopa ustawiona nieprawidłowo – kostka uciekająca do strony przyśrodkowej, paluch uciekający w kierunku reszty palców (stan zaburzający prawidłową stabilizację kończyny dolnej, prowadzący do stanu dysbalansu w pracy mięśni).
Powiązane artykuły:
Poznaj inne możliwe przyczyny powodujące ból kolana w pozostałych obszarach tego stawu.
Bibliografia: