Ból z przodu kolana spowodowany złamaniem rzepki
Bóle urazowe zlokalizowane z przodu stawu kolanowego najczęściej są skutkiem zadziałania dużej energii po przewróceniu się na kolano. Ból z przodu kolana jest charakterystyczny m.in. dla złamania rzepki, gdzie dochodzi również do uszkodzenia struktur znajdujących się z przodu kolana, czyli zerwania więzadła rzepki lub zerwania przyczepu dalszego mięśnia czworogłowego uda.
Objawy złamania rzepki
- ból z przodu kolana
- silny ból i tkliwość zlokalizowana w obrębie rzepki
- pojawienie się krwiaka z przodu kolana
- czasami przy złamaniu z przemieszczeniem – pojawia się wyczuwalna przestrzeń pomiędzy odłamami rzepki
- brak możliwości wyprostowania kolana z powodu przerwania na pewnym etapie aparatu wyprostnego stawu kolanowego
- silny ból w momencie zginania kolana z powodu odsuwania się od siebie odłamów kostnych
Leczenie złamania rzepki
Ból z przodu kolana wymaga odpowiedniej diagnostyki przeprowadzonej przez lekarza ortopedę. Podstawą jest badanie kliniczne, a także badanie obrazowe w postaci RTG całego stawu kolanowego. Jeśli jest podejrzenie innej patologii np. uszkodzenia przyczepów ścięgna czworogłowego uda do rzepki lub uszkodzenia więzadła rzepki, to badaniem, które najlepiej te tkanki miękkie zobrazuje, będzie USG.
W przypadku złamana rzepki bez przemieszczenia się żadnych odłamów, przechodzi się do leczenia nieoperacyjnego. Wykonuje się usztywnienie kończyny w wyproście przy użyciu łuski gipsowej tzw. longety, lub wykorzystując ortezę ustawioną w wyproście. Usztywnienie kończyny trwa ok. 6 tygodni. Po tym okresie następuje okres rehabilitacji. Powrót do pełnej sprawności następuje po ok. 3 miesiącach od momentu złamania rzepki. Powrót do sportu jest możliwy w momencie całkowitego zrośnięcia się rzepki i zakończeniu okresu rehabilitacji, czyli przywrócenia pełnej mobilności i siły w kończynie.
W przypadku złamania rzepki z przemieszczeniem, gdy odłamy kostne się rozchodzą, lekarz ortopeda decyduje się na leczenie operacyjne, możliwie jak najszybciej po wystąpieniu urazu. W tym przypadku kończyna również jest usztywniana w wyproście, by maksymalnie odciążyć napięcie.
Ból z przodu kolana spowodowany zerwaniem więzadła rzepki
Ból z przodu kolana spowodowany urazem może mieć również związek z uszkodzeniem tkanek miękkich. Przyczyną bólu może być zerwanie więzadła rzepki lub zerwanie dalszego przyczepu mięśnia czworogłowego uda. W tych przypadkach najczęściej wskazane jest leczenie operacyjne, którego zadaniem jest zbliżenie kikutów więzadła lub oderwanego więzadła mięśnia do rzepki. Jest to bardzo ważna struktura, na którą działają duże siły, a jeśli w którymś etapie ten aparat wyprostny kolana jest przerwany, to traci się bardzo dużą funkcję kończyny.
Ból z przodu kolana spowodowany zapaleniem kaletki przedrzepkowej
Określany przez Pacjenta ból z przodu kolana wywołany nagłym uderzeniem lub będący wynikiem długotrwałego przeciążenia, może być efektem krwiaka lub zapalenia kaletki przedrzepkowej. Kaletka przedrzepkowa, to struktura znajdująca się pomiędzy skórą a rzepką. Zwykle jest to przestrzeń, w której nie ma żadnego płynu. Natomiast może się on pojawić przy urazie powtarzalnym, np. przy pracy Pacjenta na kolanach (kładzenie kafelek, praca w ogródku), lub jeśli doszło do uderzenia, a nawet kilku uderzeń. W tym momencie dochodzi do wytwarzania przez kaletkę płynu, który nabrzmiewa, tworząc charakterystyczny obrzęk z przodu kolana. Może on również przebiegać z zapaleniem, kolano jest wówczas bardziej ucieplone, z przodu kolana jest wyczuwamy płyn, czasem u Pacjentów pojawiają się stany podgorączkowe.
Leczenie zapalenia kaletki przedrzepkowej
Po wystąpieniu dużego urazu, lekarz ortopeda może dokonać punkcji takiej kaletki ściągając krwiak. W przypadkach przeciążeniowych, kiedy płyn pojawia się później np. po dłuższej pracy na kolanach, z reguły wprowadza się leczenie przeciwzapalne, stosuje okłady chłodzące, oszczędza się kończynę. W sporadycznych przypadkach może dojść u Pacjenta do nadkarzenia bakteryjnego. Jeśli w trakcie punkcji pojawi się ropa, to do leczenia wprowadza się antybiotyki.
Jeśli pomimo leczenia kaletki z dobrym skutkiem, dochodzi do nawrotu choroby i płyn zbiera się ponownie, wówczas przy kolejnym ściągnięciu płynu, lekarz podaje preparat sterydowy do kaletki. Jest to procedura bezpieczna, zastrzyk jest domiejscowy. Steryd działa przeciwzapalnie dając szansę na całkowite wyleczenie tego schorzenia. W przypadku, gdy pomimo wszelkich prób leczenia, kaletka nadal sprawia dolegliwości, zachodzi wysiękowe zapalenie kaletki, to ostatecznie lekarz decyduje się na zabieg chirurgicznego wycięcia kaletki.
Ból z przodu kolana spowodowany uszkodzeniem łąkotki
Pacjenci czasami opisują swoją dolegliwość jako ból z przodu kolana, która faktycznie związana jest np. z uszkodzeniem łąkotki lub chorobą zwyrodnieniową. U Pacjentów powyżej 50 roku życia, pojawiają się widoczne zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego – najbardziej zaawansowane są w stawie rzepkowo-udowym. Dochodzi wówczas do wycierania się chrząstki stawowej, która jest już częściowo uszkodzona, co może przebiegać z bólem z przodu kolana. Ból charakteryzuje się tym, że nasila się w trakcie chodzenia po schodach, siadania na krześle, lub robienia przysiadów. Okresowo może też pojawić się w kolanie wysięg, podobnie jak przy innych zmianach zwyrodnieniowych.
Ból z przodu kolana spowodowany koślawością kolan
U młodych osób, które zgłaszają ból z przodu kolana, często przyczyną może być nieprawidłowy tor ruchu rzepki w widełkach kości udowej. Może to być spowodowane koślawością kolan albo z nieprawidłowym rozwojem kłykci kości udowej lub wariancie anatomicznym, gdzie rzepka nie przesuwa się jedynie góra dół, a dochodzi do tzw. jej przesuwania miedzy środkiem a bokiem. Przy powtarzalnym ruchu, może w ten sposób dochodzić do zmian przeciążeniowych. Dolegliwości bólowe będą pojawiały się przy chodzeniu po schodach i siadaniu na krzesło, a u osób trenujących w trakcie wykroków lub przysiadów z obciążeniem. Pacjenci często jednocześnie zgłaszają przeskakiwanie, tarcie rzepki – tzw. objawy dźwiękowe.
Ból z przodu kolana spowodowany uszkodzeniem łąkotki, na pierwszym etapie leczony jest zachowawczo. Pacjent po diagnostyce lekarskiej zgłasza się do fizjoterapeuty, z którym będzie pracował nad zniwelowaniem dysbalansu mięśniowego. Rehabilitacja najczęściej polega na wzmacnianiu głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda i odpowiednich ćwiczeniach, aktywizujących mięśnie czworogłowy uda i mięśnie pośladkowe. Dzięki temu możliwe jest poprawienie toru rzepki.
U Pacjentów z dolegliwościami w obrębie stawu rzepkowo-udowego, oprócz rehabilitacji, lekarz ortopeda ma do dyspozycji również iniekcje dostawowe, najczęściej kwasy hialuronowe, wspomagające leczenie i przyśpieszające powrót do normalnej aktywności.
Ból z przodu kolana o charakterze przeciążeniowym
Ból z przodu kolana może być również o charakterze przeciążenia mięśniowego lub przeciążenia na więzadle rzepki. Przy powtarzalności ruchów dochodzi do mikrourazów na przyczepie do rzepki, bądź to mięśnia czworogłowego uda, bądź więzadła rzepki. Pacjent ma wówczas problemy ze wstawaniem z kucek, ze wstawaniem z siedzenia, będzie miał także dolegliwości bólowe po dłuższej jeździe na rowerze. Problem ten często występuje u sportowców trenujący sporty skocznościowe jak np. siatkarze. W tym przypadku, aby zobaczyć te zmiany, diagnostyką podstawową jest RTG oraz USG. Najlepszym rozwiązaniem jest rehabilitacja i zmiana fazy treningowej, aby dać czas na regenerację. Należy zwrócić uwagę na rozciąganie i rolowanie mięśni, a nie tylko na ich wzmacnianie.
Powiązane artykuły:
Ból kolana – najczęstsze przyczyny bólu kolan
Poznaj inne możliwe urazy i kontuzje stawu kolanowego.
Bibliografia:
- Medical News Today - What causes pain in the front of the knee? - Medically reviewed by Angela M. Bell, MD, FACP — By Ismahan Shire on March 17, 2023
- Knee Pain Explained - Front Knee Pain - Written By: Chloe Wilson, BSc(Hons) Physiotherapy, Reviewed by: KPE Medical Review Board - 2021
- Chronic traumatic anterior knee pain - Author links open overlay panelA.J Price, J Jones, R Allum - Injury - Volume 31, Issue 5, 1 June 2000, Pages 373-378