Ocena ultrasonograficzna kolana - USG kolana to przede wszystkim ocena struktur stawu kolanowego wraz z aparatem wyprostnym (który anatomicznie jest utworzony poprzez m. czworogłowy uda i jego trzeszczkę, czyli rzepkę). W mniejszym stopniu składową badania są pozostałe okoliczne struktury ścięgnisto-mięśniowe.
Co diagnozuje się za pomocą USG kolana?
Staw kolanowy jest bardzo złożonym i największym stawem człowieka, który łączy udo z podudziem. Analiza aparatu wyprostnego stawu (przednia część kolana, od której tradycyjnie zaczyna się badanie) za pomocą usg stawu kolanowego, przy podejrzeniu niestabilności stawu rzepkowo-udowego opiera się na ocenie typu uszkodzenia troczków rzepki, poszukiwaniu ewentualnych ciał wolnych, w mniejszym stopniu na ocenie powierzchni stawowych rzepki i bloczka udowego. Powierzchnie te dostępne są w ograniczonym zakresie – ich pełną morfologię i stosunki topograficzne ocenia się w innych metodach niż badanie USG kolana, np. wykorzystując rezonans magnetyczny. W przewlekłych dolegliwościach aparatu wyprostnego poszukuje się entezopatii przyczepów ścięgnistych np. „kolano skoczka”, przewlekłych uszkodzeń chrzęstnych na powierzchniach stawowych. Ocena przedziału przyśrodkowego i bocznego tego stawu na USG kolana to przede wszystkim ocena łąkotek i więzadeł pobocznych. Przy odpowiedniej technice badania można ocenić około 80-90% każdej z łąkotek, ze skutecznością diagnostyczną rzędu 80-90% dla zmian w łąkotce przyśrodkowej i 60-70% dla bocznej. Dodatkowo ocenia się rozwijające się wtórnie do uszkodzeń torbiele łąkotkowe. W ocenie dynamicznej podczas USG stawu kolanowego możemy wykazać niestabilność łąkotki lub wydzielonego pourazowo jej fragmentu. W przypadku więzadeł pobocznych ważnym atutem badania USG kolana jest możliwość funkcjonalnej oceny ich niewydolności, tj. niestabilności stawu kolanowego. Przy ocenie więzadła pobocznego strzałkowego bada się również sąsiadujące wspomagające struktury ścięgniste, jak pasmo biodrowo-piszczelowe, ścięgno m. podkolanowego i dwugłowego uda. Przy przewlekłych zespołach bólowych bocznego przedziału poszukujemy wykładników konfliktu pasma biodrowo-piszczelowego z nadkłykciem bocznym, tzw. „kolano biegacza”. Co więcej, badanie USG kolana pozwoli również ocenić wysięk w stawie.
USG kolana - ocena więzadeł, torbieli i zachyłków
Przy zastosowaniu odpowiedniej techniki w badaniu USG kolana można ocenić również więzadła krzyżowe, statycznie jak i funkcjonalnie – badanie ultrasonograficzne umożliwia ocenę wydolności ACL i PCL po urazie (w przeciwieństwie do metody MR).
Ocena stawu kolanowego za pomocą badania usg kolana, to również ocena zachyłków jamy stawu, w których rozdystrybuowany jest płyn, w których poszukujemy ewentualnych zapalnych przerostów błony maziowej. Warto wspomnieć o niemal stale występujących płynowych przestrzeniach okołostawowych tj. tzw. torbieli Bakera (kaletka brzuchato-półbłoniasta) oraz pochewce ścięgna podkolanowego, które niejako są wtórnymi zachyłkami jamy stawu – penetruje do nich płyn ze stawu poprzez anatomiczne połączenia.
Metody rezonansu i badania USG kolana - porównanie
Metody MR i badania USG są oczywiście w wielu kwestiach zbieżne uwidaczniając te same struktury anatomiczne. Przewaga jednej bądź drugiej zależna jest od specyfiki schorzeń stąd wybór metody winien być podyktowany analizą ewentualnych podejrzeń klinicznych.
Jak przygotować się do USG kolana?
USG stawu kolanowego nie wymaga specjalistycznego przygotowania. Aby USG kolana zostało przeprowadzone prawidłowo należy ubrać się wygodnie, najlepiej w luźny strój sportowy, który umożliwi łatwy dostęp do kolana. Koniecznie zadbaj o higienę osobistą w obrębie stawu. Zabierz ze sobą poprzednią dokumentację lekarską i radiologiczną dotycząca badanego stawu kolanowego.