Zapalenie kaletki podbarkowej

Czym jest kaletka maziowa?

Kaletka maziowa jest to wypełniona śladową ilością płynu struktura, która znajduje się w ciele człowieka w pobliżu stawów. Jej główną funkcją jest zmniejszanie tarcia między mięśniami, ścięgnami, więzadłami i kośćmi podczas ruchu. Dzięki kaletce maziowej tkanki te chronione są przed uszkodzeniami, ułatwiając płynne i bezbolesne poruszanie się stawów. W ciele ludzkim znajduje się wiele kaletek maziowych, rozmieszczonych w różnych miejscach, takich jak ramiona, łokcie, biodra, kolana i pięty. W wyniku urazu, nadmiernego używania stawu lub infekcji kaletka maziowa ulega stanu zapaleniu. Może on powodować ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości w dotkniętym stawie.

Jak dochodzi do zapalenia kaletki maziowej?

Zapalenie kaletki maziowej może być spowodowane różnymi czynnikami. Częste, powtarzające się ruchy lub długotrwały nacisk na staw mogą prowadzić do podrażnienia i zapalenia kaletki maziowej. Przykładem może być długotrwałe klęczenie, często spotykane u ogrodników czy pracowników budowlanych, oraz powtarzające się ruchy ramion u sportowców, takich jak pływacy lub tenisiści. Innym czynnikiem jest bezpośredni uraz, jak uderzenie lub upadek na staw, co może spowodować uszkodzenie kaletki maziowej i wywołać stan zapalny. Wpływ mogą mieć również choroby zapalne, jak reumatoidalne zapalenie stawów czy dna moczanowa oraz infekcje bakteryjne, szczególnie jeśli mamy do czynienia z otwartą raną w pobliżu stawu.

Objawy zapalenia kaletki maziowej

• Ból w okolicy dotkniętego stawu, nasilający się przy ruchu lub ucisku.
• Obrzęk i zaczerwienienie w okolicy kaletki.
• Ograniczenie ruchomości stawu.
• W przypadku infekcji, może wystąpić gorączka oraz wyciek ropny z obszaru kaletki.

W których kaletkach maziowych najczęściej dochodzi do stanu zapalnego?

• Kaletka podbarkowa - znajduje się pod wyrostkiem barkowym. Zapalenie tej kaletki jest często wynikiem przeciążenia ramienia, szczególnie u osób wykonujących powtarzające się ruchy ramion, takich jak: pływacy, malarze czy tenisiści.
• Kaletka wyrostka łokciowego - znajduje się na tylnej stronie łokcia, między skórą a kością łokciową. Zapalenie tej kaletki, zwane "łokciem studenta", może być wynikiem urazu, długotrwałego nacisku lub infekcji.
• Kaletka krętarza kości udowej - znajduje się na bocznej stronie biodra, w pobliżu krętarza większego kości udowej. Zapalenie tej kaletki jest częstym problemem u biegaczy, osób starszych oraz osób z problemami biodrowymi.
• Kaletka przedrzepkowa i podrzepkowa - są podatne na zapalenie w wyniku urazu lub długotrwałego klęczenia. Stan ten jest często nazywany "kolanem sprzątaczki" lub "kolanem parkieciarza".
• Kaletka zapiętowa - znajduje się między ścięgnem Achillesa a kością piętową. Zapalenie tej kaletki często występuje u biegaczy i osób noszących niewłaściwe obuwie.

Jakie są przyczyny zapalenia kaletki podbarkowej?

• Powtarzające się podnoszenie ramion nad głowę mogą prowadzić do przeciążenia kaletki podbarkowej. Jest to często spotykane u sportowców, takich jak pływacy, tenisiści, a także u osób wykonujących prace fizyczne, na przykład malarzy czy stolarzy.
• Nagły uraz, taki jak upadek na ramię lub bezpośrednie uderzenie w okolicę barku, może spowodować zapalenie kaletki podbarkowej. Może to być wynikiem zarówno ostrego urazu, jak i mikrourazów powstałych w wyniku długotrwałego narażenia na obciążenia.
• Zespół cieśni podbarkowej, czyli stan, w którym ścięgna mięśni rotatorów oraz kaletka podbarkowa są uciskane przez wyrostek barkowy podczas ruchów ramienia mogą prowadzić do podrażnienia i zapalenia kaletki.
• Wrodzone lub nabyte wady strukturalne barku, takie jak osteofity (wyrośla kostne) czy anatomiczne anomalie, mogą powodować zwiększone tarcie i nacisk na kaletkę podbarkową, prowadząc do jej zapalenia.
• Choroby takie jak np. reumatoidalne zapalenie stawów mogą prowadzić do zapalenia kaletki podbarkowej. W takich przypadkach zapalenie jest częścią ogólnoustrojowego procesu zapalnego.

Objawy zapalenia kaletki podbarkowej

• Ból w okolicy barku, nasilający się podczas unoszenia ramienia.
• Ból mogący promieniować zarówno do szyi, jak i do ramienia.
• Ograniczenie ruchomości ramienia.

Jak długo trwa zapalenie kaletki podbarkowej?

Czas trwania zapalenia kaletki podbarkowej może się różnić w zależności od przyczyn zapalenia, stopnia nasilenia stanu zapalnego oraz zastosowanego leczenia. W przypadku stanu ostrego spowodowanego nagłym urazem lub intensywnym przeciążeniem, objawy mogą trwać od kilku dni do kilku tygodni. Jeśli zapalenie kaletki jest wynikiem powtarzających się przeciążeń lub przewlekłych problemów strukturalnych, może trwać dłużej, nawet kilka tygodni do kilku miesięcy. Zastosowanie odpowiednich metod leczenia i zmiana aktywności fizycznej, może znacząco skrócić czas trwania zapalenia i przyspieszyć powrót do normalnego funkcjonowania.

Jak lekarz może zdiagnozować zapalenie kaletki podbarkowej?

Diagnoza zapalenia kaletki podbarkowej opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym, badaniu fizycznym oraz dodatkowych badaniach diagnostycznych. W wywiadzie lekarz zapyta o objawy, takie jak ból w okolicy barku, jego nasilenie, czas trwania, czynniki wywołujące i łagodzące ból. Istotne będą informacje o wcześniejszych urazach, aktywności fizycznej oraz wykonywanej pracy zawodowej.
Ortopeda przeprowadzi dokładne badanie barku, sprawdzając obszar pod kątem tkliwości, obrzęku i zaczerwienienia. Wykona różne testy ruchomości i siły mięśniowej, aby ocenić zakres ruchu i wykryć ewentualne ograniczenia.

W diagnozowaniu zapalenia kaletki podbarkowej pomocne mogą być badania obrazowe: RTG w wykluczeniu innych przyczyn bólu barku, takich jak: złamania, osteofity lub zmiany zwyrodnieniowe, USG przy ocenie stanu kaletki podbarkowej oraz otaczających tkanek miękkich, MRI dla dokładniejszej oceny kaletki podbarkowej, ścięgien i innych struktur barku. W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować się na nakłucie kaletki w celu pobrania płynu do analizy laboratoryjnej. Może to pomóc w wykryciu infekcji lub kryształów kwasu moczowego (w przypadku dny moczanowej).

Jakie są metody leczenia zapalenia kaletki podbarkowej?

Leczenie zapalenia kaletki podbarkowej obejmuje różne metody, które mają na celu zmniejszenie bólu i stanu zapalnego, poprawę funkcji barku oraz zapobieganie nawrotom. Podstawą jest odpoczynek i unikanie czynności, które wywołują dolegliwości bólowe, szczególnie tych wymagających unoszenia ramion nad głowę. Zastosowanie zimnych kompresów na obszarze barku przez 15-20 minut kilka razy dziennie pomoże zmniejszyć ból. Lekarz może przypisać również niesteroidowe leki przeciwzapalne w celu zmniejszenia stanu zapalnego i złagodzenia bólu.

W przypadku silnego bólu i stanu zapalnego zaleca się wstrzyknięcie kortykosteroidu bezpośrednio do kaletki podbarkowej. To może szybko złagodzić ból i zmniejszyć stan zapalny. W niektórych przypadkach może być zalecane krótkotrwałe unieruchomienie ramienia za pomocą temblaka, aby dać kaletce czas na regenerację. W leczeniu zachowawczym kluczowa jest również fizjoterapia: techniki manualne, mobilizacje stawowe oraz ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni barku i poprawę zakresu ruchu.

W rzadkich przypadkach, gdy inne metody leczenia zawodzą, konieczny staje się zabieg np. artroskopia barku z naprawą uszkodzonych ścięgien lub usunięciem zwapnień. Każdy przypadek jest inny, dlatego plan leczenia powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia Pacjenta. W przypadku podejrzenia zapalenia kaletki podbarkowej, ważne jest skonsultowanie się z dobrym ortopedą, który oceni stan Pacjenta i zaleci odpowiednie leczenie.

Czy zapalenie kaletki podbarkowej może samoistnie ustąpić?

Zapalenie kaletki podbarkowej może ustąpić samoistnie, głównie w łagodnych przypadkach, gdzie przyczyną jest niewielki uraz lub jednorazowe przeciążenie. Jednak proces ten powinien być wspomagany poprzez: unikanie wykonywania czynności, które wywołują ból i obciążają bark, stosowanie zimnych okładów i przyjęcie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Długoterminowe podejście

Aby zapobiec nawrotom zapalenia kaletki podbarkowej, warto rozważyć długoterminowe podejście, takie jak: unikanie nadmiernego przeciążenia stawów, regularne ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie barku oraz dostosowanie miejsca pracy i techniki wykonywania codziennych czynności.

Powiązane artykuły:

Poznaj inne możliwe urazy i kontuzje barku.

Bibliografia:

• National Library of Medicine - Subacromial Bursitis - Taha Faruqi; Tara J. Rizvi. - 2023.
• MedicineNet - Shoulder Bursitis - Medical Author: William C. Shiel Jr., MD, FACP, FACR, Medical Editor: Melissa Conrad Stöppler, MD - 2023
• Springer - Inflammation of the subacromial bursa in chronic shoulder pain - Clinical and Experimental Forum - S. Santavirta, Y. T. Konttinen, I. Antti-Poika & D. Nordström - 1992